Osobom, które nie śledzą stale tematów budowlanych, często bardzo trudno jest trafnie ocenić, ile kosztuje budowa domu. Niejednokrotnie osoby, które decydują się na samodzielne postawienie domu, nie wiedzą, z jakimi kosztami powinny się liczyć. Trudność polega bowiem na tym, że koszt budowy domu jest sumą bardzo wielu mniej lub bardziej wysokich wydatków.
Możliwość oceny poniesionych kosztów związanych z wybudowaniem własnej nieruchomości mieszkalnej jest niezwykle istotna. To ważna sprawa głównie ze względu na to, że w wielu przypadkach decyzja o budowie domu wiąże się z koniecznością uzyskania kredytu na określoną kwotę pieniędzy. Jeśli zna się koszt budowy zaprojektowanego domu, można też modyfikować projekt, by dostosować go do swoich możliwości finansowych.
Tworząc kosztorys budowlany trzeba uwzględnić koszty materiałów budowlanych, koszty opłacenia pracowników wykonujących różne zadania. Do tego doliczyć należy kwoty, które będzie trzeba przeznaczyć na opłacenie wynajmu różnych maszyn jak na przykład koparki, koszt wynajęcia lub zakupu rusztowania. To także wydatki na przyłączenie prądu, wody, kanalizacji, czasem również gazu. Osobnym działem, który powinny uwzględniać wszystkie rzetelnie wykonane kosztorysy budowlane, są wydatki potrzebne na stworzenie różnorodnej dokumentacji wymaganej przez poszczególne urzędy. Każdy nowo budowany dom powinien przejść pozytywnie audyt energetyczny i uzyskać certyfikat energetyczny oraz inne ekspertyzy budowlane. Wymaga to sprowadzenia na budowę osób wyszkolonych do przeprowadzania takich kontroli i uprawnionych do wydawania odpowiednich dokumentów. To bardzo ważna część nie tylko kosztorysu, ale i całego planu prac nad oddaniem domu do użytku domownikom. Często wprowadzenie mieszkańców do budynku opóźniane jest właśnie poprzez oczekiwanie na uzyskanie poszczególnych certyfikatów i odbiorów.
Jeśli buduje się budynki użytku publicznego, wówczas poszczególne standardy i normy, jakie powinny one spełniać, są bardziej zaostrzone niż te, które dotyczą budownictwa mieszkalnego, a nadzór budowlany jest znacznie bardziej rozbudowany. Wówczas często zdarza się, że opóźnienia wynikają nie z biurokracji, a z konieczności wprowadzenia poprawek, jakie nakazała wykonać na przykład straż pożarna czy inspekcja energetyczna. Wszystkie obowiązujące normy, choć niektórym osobom mogą się wydawać jedynie sposobem na mnożenie szczebli uciążliwej biurokracji, są tworzone z faktycznej potrzeby poprawy szeroko pojętego bezpieczeństwa wszystkich przyszłych mieszkańców, czyli tak zwanych użytkowników danej nieruchomości.