Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny warunków pracy należy do podstawowych zobowiązań każdego pracodawcy. Między innymi dlatego też każdy pracownik jeszcze przed rozpoczęciem wykonywania obowiązków służbowych powinien przejść szkolenie BHP. Poznaj najważniejsze rodzaje kursów i dowiedz się, co ile należy powtarzać instruktaż oraz kiedy powinien zostać przeprowadzony.
Rodzaje szkoleń BHP
Chcąc zatrudnić nowego pracownika, każdy pracodawca musi zapewnić mu szkolenie w zakresie BHP. Kurs dotyczący bezpieczeństwa i higieny pracy powinien być dopasowany do charakteru obejmowanego stanowiska. Instruktaż ma być swego rodzaju instrukcją dla podwładnych. Prawo wymaga dwóch rodzajów szkoleń: wstępnych oraz okresowych.
Jednym z warunków dopuszczenia zatrudnionego do wykonywania przewidzianych dla niego zadań jest wstępne szkolenie BHP. Ma ono obowiązkowy charakter i przyjmuje formę ogólnego oraz stanowiskowego instruktażu. Pierwszy z nich powinna wykonać wykwalifikowana osoba służby BHP. Kurs stanowiskowy zaś może zostać przeprowadzony przez pracodawcę lub innego wykwalifikowanego nadzorcę. W tym czasie prowadzący informuje nowego pracownika o ogólnych zasadach bezpieczeństwa, które obowiązują w całej firmie, regulaminie zakładu oraz szkodliwych czynnikach czy zagrożeniach, na które może zostać w czasie pracy narażony.
Odbycie szkolenia jest potwierdzone pisemnym oświadczeniem dodanym do osobowych akt pracownika.
Drugim rodzajem przewidzianym przez Kodeks Pracy jest szkolenie okresowe BHP. Celem jest ugruntowanie wiedzy na temat bezpieczeństwa oraz higieny pracy w zakładzie. Powodem powtórnych kursów mogą być również zmiany w przepisach. Ich przeprowadzenie może przyjąć różne formy np.: seminarium czy kierowanego samokształcenia. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy trzeba powtarzać je co 1-6 lat. Należy jednak pamiętać, że pierwsze szkolenie w przypadku stanowisk kierowniczych należy przeprowadzić w ciągu sześciu miesięcy, a w innych sytuacjach czas ten wydłuża się do roku. Instruktaż okresowy BHP kończy się egzaminem, a jego zaliczenie pisemnym oświadczeniem w aktach.
Jak często przeprowadza się szkolenia okresowe?
Przedstawienie ewentualnych zmian oraz utrwalenie zdobytej na szkoleniu wstępnym wiedzy to cele okresowych kursów BHP. Ich częstotliwość zależy od rodzaju oraz warunków pracy i prezentuje się następująco:
• raz na rok: pracownicy na stanowiskach robotniczych o dużym stopniu zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa;
• raz na trzy lata: pracownicy na stanowiskach robotniczych;
• raz na pięć lat: kierujący pracownikami i pracodawcy (kierownicy, brygadziści, mistrzowie), pracownicy służby BHP oraz wykonawcy jej zadań, pracownicy techniczno-inżynieryjni, konstruktorzy i projektanci urządzeń oraz maszyn technicznych, organizatorzy produkcji, narażeni na niebezpieczne czynniki pracownicy;
• raz na 6 lat: pracownicy administracyjno-biurowi o ustalonej wyższej niż trzecia kategorii ryzyka i inni, których nie wymieniono wcześniej;
Nowe rozporządzenia w sprawie szkoleń BHP obowiązujące od stycznia 2019 roku przewidują zwolnienie pracowników z branż, które nie są wypadkowe z obowiązujących okresowych kursów. Do tej grupy należą pracownicy sektora edukacji, informacji, komunikacji czy transportu lotniczego oraz osoby zajmujące się:
• produkcją: odzieży/skór i wyrobów ze skór wyprawianych/komputerów oraz wyrobów optycznych i elektronicznych;
• poligrafią i reprodukcją zapisanych nośników informacji;
• działalnością: naukową i techniczną/detektywistyczną i ochroniarską/związaną z rekreacją, rozrywką i kulturą/finansową i ubezpieczeniową/związaną z usługami gastronomicznymi/związaną z administracyjną obsługą biura/związaną z obsługą rynku nieruchomości;
• handlem detalicznym.
Czy szkolenia BHP mogą odbyć się poza godzinami wykonywania obowiązków służbowych? Zgodnie z przepisami rynku pracy tego rodzaju kursy muszą odbywać się w czasie zatrudnienia. Gdy pracodawca nie może zorganizować instruktażu w tym okresie, to odbyty kurs podlega wynagrodzeniu jako praca w godzinach nadliczbowych. Podwładny może również otrzymać w takiej sytuacji urlop. Czas trwania zależy od rodzaju szkolenia.