Jakie są rodzaje usług budowlanych? Co należy do obowiązków inwestora i co powinien zawierać projekt budowlany? Ile właściwie kosztuje mieszkanie w Polsce i od kogo je można kupić? Jak znaleźć rzetelnego fachowca i nie przepłacać za roboty budowlane? Na te pytania warto znać odpowiedź, by odnaleźć się w branży budowlanej w Polsce.
Branża budowlana to jeden z ważniejszych sektorów polskiej gospodarki. Za sprawą polskich i zagranicznych inwestorów, deweloperów i spółdzielni mieszkaniowych, co roku do użytku oddawane są nowe budynki mieszkalne, usługowe, gospodarcze, hale produkcyjne oraz zabudowania specjalistyczne. Do sektora budownictwa, zalicza się również obiekty inżynierii wodnej oraz lądowej, jak np. drogi, chodniki, czy mosty. Istotnym działem jest również budownictwo telekomunikacyjne, w którego zakres wchodzą prace dotyczące np. rurociągów kablowych, kanalizacji teletechnicznych linii napowietrznych, czy linii energetycznych.
Usługi budowlane powszechnie kojarzą się z pracą fizyczną, jednak warto zaznaczyć, że znacząca część osób zatrudniona w tej branży zajmuje się przede wszystkim pracami projektowymi, usługami inżynieryjnymi. Często są to architekci, inżynierowie budownictwa zajmujący się konstrukcjami, architekci krajobrazu, inspektorzy nadzoru inwestorskiego, budowlanego, kierownicy budowy, osoby zajmujące się sporządzaniem ekspertyz i kosztorysów budowlanych.
Rodzaje usług budowlanych
Zlecenia budowlane to szeroki temat. By zbudować budynek potrzeba wielu osób o różnych kompetencjach i uprawnieniach.
Po pierwsze, potrzebny jest inwestor, czyli osoba fizyczna lub prawna, która zwykle organizuje budowę, kupuje nieruchomość, zapewnia wkład finansowy, zleca i nadzoruje prace. Inwestorem może być deweloper, firma lub osoba indywidualna, spółdzielnia mieszkaniowa, czy miasto lub gmina. To on podejmuje decyzję o rozpoczęciu inwestycji i to on musi uzyskać decyzje organów państwowego nadzoru budowlanego.
Inwestor zwykle zleca prace projektowe architektom. Projektanci dostarczają projekt zawierający plan zagospodarowania działki, projekt architektoniczno-budowlany, propozycje rozwiązań technicznych, użycia konkretnych materiałów, a także oświadczenia o dostawach mediów, przyłączach kanalizacyjnych, wodociągowych, energetycznych, czy telekomunikacyjnych.
Następnie inwestor ubiega się o pozwolenie na budowę lub zgłasza zamiar robót. Dopiero wtedy, gdy wszelkie wymagane kwestie prawne zostaną załatwione, a obiekty budowlane w terenie zostaną wyznaczone geodezyjnie, można rozpocząć właściwą budowę obiektu budowlanego, a tym samym rozpocząć takie roboty jak: stawianie fundamentów, prace ziemne, uzbrojenia, budowę infrastruktury towarzyszącej, stawianie konstrukcji itd. Warto również wiedzieć, że inwestor nie musi bezpośrednio nadzorować prac na budowie – może on powołać inspektora nadzoru inwestorskiego.
Po czym poznać dobrego fachowca budowlanego?
Budowa nie jest miejscem dla laika. Zarówno proces projektowy, jak i wykonawczy wymaga szerokiej wiedzy, doświadczenia, znajomości tematu i nierzadko wielu uprawnień. Wszelkie prace, przy każdej konstrukcji, która ma być oddana do użytku, wiążą się z dużą odpowiedzialnością i spełnieniem szeregu wymagań dotyczących bezpieczeństwa. Dlatego tak istotny jest wybór odpowiedniego wykonawcy zlecenia budowlanego. W tym przypadku nie sama cena, ale jeśli już - jej stosunek do jakości usług i materiałów oraz kompetencje fachowców, powinny być kluczowym kryterium.
Wiele osób zgodziłoby się, że dobry fachowiec, jest to ktoś, komu nie brakuje zleceń, dysponuje wiedzą oraz bogatym doświadczeniem w branży. Co więcej, istotne są również warunki, na jakich zawieramy umowę. Ważne jest to, by usługa była jasno określona, a warunki zlecenia – zrozumiałe i korzystne zarówno dla wykonawcy, jak i zlecającego. Nie warto ufać ofertom, które wydają się podejrzanie korzystne. Dobry specjalista to taki, który rzetelnie przedstawi realistyczny plan wykonania zlecenia i będzie potrafił szczegółowo odpowiedzieć na pytania klienta.
Dlaczego warto kierować się przede wszystkim jakością, a nie ceną? Podobnie jak w przypadku wielu produktów czy usług – te, które zostały wykonane porządniej, z większą dbałością o szczegóły, a także przy użyciu lepszego, nowocześniejszego sprzętu, mają dużo większą szansę na przetrwanie dłuższego czasu. Co więcej, w kwestii mieszkań, czy budynków okres ten to nie kilka miesięcy, ale wielu, nawet kilkudziesięciu lat. Niedbale wykonany budynek wkrótce będzie wymagał napraw, przebudowy lub nawet wyburzenia. W dobrze wykonane roboty budowlane warto zainwestować nie tylko za sprawą bezpieczeństwa, ale również kwestii finansowych w dalszej perspektywie.
Ceny mieszkań w Polsce i dane statystyczne
Od roku 2010 cena 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego w Polsce to w przybliżeniu koszt ok. 4 000zł. Według danych GUS, z roku na rok ceny mieszkań nieznacznie rosną, nie jest to jednak wzrost gwałtowny. W czwartym kwartale 2010r. były to kwoty rzędu 3 979zł, natomiast w czwartym kwartale 2017r. - 4 145zł(przypis 1) .
W styczniu 2018 r. do użytkowania oddano w Polsce 13561 mieszkań. Jest to o 11,7% mniej w porównaniu ze styczniem poprzedniego roku. O 38,7% natomiast wzrosła liczba zgłoszeń z projektem budowlanym oraz pozwoleń wydanych w styczniu 2018, w stosunku do tego samego miesiąca roku 2017(przypis 2). Najliczniejszą grupą podmiotów zlecających budowy mieszkań są deweloperzy oraz inwestorzy indywidualni. Wiele mieszkań budują również spółdzielnie mieszkaniowe, mniejsze znaczenie na rynku nowych nieruchomości mają z kolei tacy inwestorzy jak budownictwo społeczne, czynszowe, komunalne i zakładowe.
W Polsce nie brakuje osób planujących zakup mieszkania lub innego budynku mieszkalnego. Według danych Eurostat w 2015r. w żadnym z państw europejskich, w tym również w Polsce, odsetek najemców nie przekraczał odsetka osób mieszkających w lokalach własnościowych. Niestety, wciąż stosunkowo niewielka jest przestrzeń jaką mają do dyspozycji Polacy w swoich domach. Nasz kraj znalazł się w 2015r. na drugim miejscu pod względem wskaźnika przeludnienia w mieszkaniach. Wśród Państw członkowskich Unii Europejskiej, pierwsza była Rumunia (49,7 %), a następnie Polska (43,4 %)(przypis 3). Jako kryteria, w badaniu wzięto pod uwagę liczbę pomieszczeń, metraż gospodarstwa domowego, wiek osób je zamieszkujących oraz ich sytuację rodzinną.
1. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/przemysl-budownictwo-srodki-trwale/budownictwo/cena-1-m2-powierzchni-uzytkowej-budynku-mieszkalnego-oddanego-do-uzytkowania,8,1.html
2. Główny Urząd Statystyczny, Budownictwo mieszkaniowe w styczniu 2018 r.
3. http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Housing_statistics/pl